Yumurtalık Gençleştirme

Yumurtalık Gençleştirmeyi Anlamak

Çocuk sahibi olmaya çalışan çiftlerin yaklaşık yüzde 10'u hamile kalmakta güçlük çekmektedir. İn Vitro Fertilizasyon (IVF) teknolojisindeki gelişmeler gebe kalma şansını önemli ölçüde artırmıştır. IVF'deki bu ilerleme, son 25 yılda canlı doğum oranlarını neredeyse iki katına çıkarmış ve başarı oranları genellikle 3 siklus sonrasında %80-90' lara yükselmiştir.

Ancak bir grup hasta- Zayıf Yanıt Verenler- klinisyenler için büyük bir sorun oluşturmaktadır. Kadın yaşlandıkça, hem toplanabilen kromozomal olarak normal yumurta sayısı hem de geliştirilen kromozomal olarak normal embriyo sayısı azalma eğilimindedir ve bu da 38-40 yaşından sonra IVF başarısının düşmesine neden olur.

Tüm yaş grupları için %50-60 olan normal bir embriyo (normal kromozom sayılarına sahip) ile gebelik şansı, 30 yaşın altındaysanız daha az yumurta toplanarak gerçekleştirilebilir. Ancak, 40 yaşındaki kadından normal bir embriyo elde etmek için çok daha fazla yumurta toplamak amacıyla daha fazla tüp bebek döngüsüne ihtiyacımız olabilir.

Yani, daha fazla sayıda ve daha sağlıklı embriyo elde etmek için uygun bir yönteme ihtiyacımız var. Yıllarca birçok farklı yaklaşım denenmesine rağmen hiçbiri yeterince etkili olmadı. Ancak günümüzde Kök Hücre ve Kök Hücre Ürünleri kullanılarak yapılan uygulamalar oldukça umut verici sonuçlar ortaya koymuştur.

Kemoterapi veya radyoterapi sonucu menopoza giren ve kemik iliği naklinden (zengin bir kök hücre kaynağı) sonra adet döngülerini ve hatta doğurganlıklarını geri kazanan hastalarda gebeliklerin meydana geldiğine dair raporlar vardır. Bu durum kök hücre faktörlerinin yumurtalıklara ulaşarak işlevlerini geri kazandırmasıyla ilişkilendirilmiştir.

Farklı kök hücre kaynakları denemiş, ancak en iyi sonuç göbek kordonundan elde edilen mezenkimal kök hücrelerden (MKH) alınmıştır.

Göbek kordonu kaynaklı MKH ekzozomları “Zayıf Yanıt Veren” hastalarda başarı oranını artırmak için kullanılmıştır. Yumurtalıklara eksozom ve PRP nin birlikte uygulanmasından sonra, bazı kadınlarda AMH seviyelerinde belirgin artışlar olmuş ve antral folikül sayısı ve olgun oositlerin yanı sıra kaliteli embriyoların gelişiminde önemli artışlar elde edilmiştir.

Ekzosomlar

Eksozomlar, kök hücrelerden salgılanan ve vücutta dolaşarak orkestra şefinin bir senfoni orkestrasını kontrol ettiği gibi vücuttaki her hücrenin fonksiyon ve performansını kontrol eden küçük (30-150 nm veya bir hücrenin 1/1000'i büyüklüğünde) parçacıklardır.

Eksozomlar ayrıca hücreler arası iletişimde de rol oynar. İltihap önleyici etkiler, bağışıklığın dengelenmesi, bağışıklığın baskılanması, anti-apoptoz ve anti-fibroz gibi hücre yenilenmesi için gerekli faktörlerin üretiminin yanı sıra oksidatif stresin baskılanması için önemlidirler.

Eksozomlar ticari amaçla göbek kordonu MKH'lerinden üretilebilir (çünkü bu genç kök hücrelerden %30 daha fazla eksozom elde edilir), dondurulup -20°C'de 6 ay boyunca saklanabilir. Böylece kuru buz içinde nakledilebilir, kolayca çözülüp hemen kullanıma hazır hale getirilebilir.

Göbek kordonundan yani genç perinatal MKH'lerden elde edildiklerinden dolayı yetişkin yağ veya kemik iliğinden elde edilen kök hücrelere oranla büyüme, gelişme ve farklılaşmayı tetikleyici daha çok faktör içerirler ayrıca anti-enflamatuar veya anti-tümör yanıtlarını destekleme potansiyelleri daha fazladır.

Bu süreç nasıl ilerler?

MKH'lerin hasarlı yumurtalık dokusunu nasıl yenilediğini araştıran çalışmalar halen devam etmektedir. MKH'ler, eksozomlar ve PRP apoptozu (hücre ölümü) baskılayan ve büyüme ve gelişmeyi uyaran büyüme faktörleri üretir.

Kök hücrelerin işlevinin önemli bir bileşeni, yaralanma veya iltihaplanma bölgesinde doku onarım faktörlerini serbest bırakarak “yuvalanma” (vücut boyunca göç etme ve spesifik mikro ortamda kümelenme) yetenekleridir. Yumurtalıkta, MKH çeşitli yumurtalık doku hücrelerine farklılaşabilir ve bunlar daha sonra yumurta hücresi büyümesini ve gelişimini uyaran sitokinler ve büyüme faktörleri salgılar. İnsanlarda yumurtalıklara doğrudan enjekte edilen MKH'lerin yumurta hücrelerine dönüşme olasılığı oldukça yüksektir.

Tüp bebek tedavisine zayıf yanıt veren hastaların yumurtalıklarına eksozom enjekte edilmesiyle yumurta sayısında ve embriyoların kalitesinde dikkat çekici bir artış (%30-60) görülmüştür. Embriyoların kalitesi ve miktarındaki bu iyileşme, donör yumurta ya da embriyo kullanmak zorunda kalmadan, bebeğinize kendi yumurtanızla sahip olma şansınızı artırabilir.

PRP (Trombositten Zengin Plazma)

PRP, hastanın kendi kanından elde edilen trombositten zengin bir plazma ürünüdür. Ayrıca büyüme faktörleri ve hücre iyileşmesini destekleyen bileşenler içerir. Tüp bebek tedavisinde PRP, yumurtalık kalitesini ve transfer sonrası embriyonun rahme tutunma şansını artırmak için kullanılır.

Bazı çalışmalar PRP'nin yumurtalık fonksiyonunu güçlendirebileceğini, endometriyum (rahim duvarı) kalitesini iyileştirebileceğini ve embriyo implantasyonu (rahme tutunması) olasılığını artırabileceğini göstermiştir. Üreme tıbbında, yumurtalık içine PRP enjeksiyonu yapılan kadınlarda FSH, AMH ve AFC (Antral Folikül Sayısı) değerlerinde önemli iyileşmeler görülmüş ayrıca bu yöntemle menopoz sonrası hastalarda adet döngülerinin yeniden başladığı tespit edilmiştir.

Kök Hücre (ekzozom) ve PRP birlikte kullanıldığında, tek başına PRP' uygulamasına kıyasla daha iyi sonuçlar alındığı görülmüştür.